Diverse sprekers (o.a. Lynne Brindley, de CEO van de British Library, Steve Knight van de National Library of New Zealand, Carlos Oliveira van de Europese Commissie en Martha Anderson van de Library of Congress) pleitten tijdens de iPRES 2008 voor een aanpassing van de tot nu toe gebruikelijke vakterminologie: digitale duurzaamheid is op zich slechts een middel in dienst van het einddoel: toegang, gebruik. In onze communicatie zouden we dat meer moeten benadrukken, onderling, maar zeker ook naar de gremia (vaak overheden) die het onderzoek subsidiëren, en niet te vergeten naar het grote publiek. Immers, zo benadrukte Anderson, brede publieke steun is een voorwaarde voor politieke steun en de bereidheid om ergens geld in te stoppen.
In het Engels ligt het alternatief nogal voor de hand: Permanent Access, of, zoals Lynne Brindley suggereerde: 'Preservation for Access'.
In het Nederlands ben ik er nog niet helemaal uit. 'Bewaren om toegang te verlenen' klinkt lang niet zo compact als het Engelse 'preservation for access'. Permanente toegang? Langetermijntoegang?
Juist gekozen woorden zijn belangrijk in communicatie, heel belangrijk. Woorden roepen direct emotie op, en hoe rationeel we ook denken te zijn, we reageren daar onbewust wel op. Daarom nodig ik de lezer gaarne uit om suggesties te doen, via het reactieformulier of rechtstreeks aan inge.angevaare@kb.nl. Wat wordt de Nederlandse variant van 'permanent access'?
NL op de iPRES: Stadsarchief Amsterdam collega's Emmy Ferbeek, Ellen Fleurbaay en Birgit Hoomans.
2 opmerkingen:
De evaluatiecommissie die in 2006 en 2007 de Regeling geordende en toegankelijke staat evalueerde heeft het in zijn advies over
duurzame toegankelijkheid.
"Het hier geïntroduceerde begrip duurzame toegankelijkheid dekt de lading beter dan het ook vaak gehanteerde begrip digitale duurzaamheid. Dit laatste wordt door velen geassocieerd met langetermijnbewaring. Het beheer van digitale archiefbescheiden begint echter al op het moment van het ontwerpen van geautomatiseerde informatiesystemen.
In deze herziene Regeling vallen de volgende aspecten onder duurzame toegankelijkheid:
- authenticiteit, integriteit en betrouwbaarheid van archiefbescheiden;
- ordening van archiefbescheiden;
- beschrijven van essentiële kenmerken van digitale archiefbescheiden;
- beschrijvingsinstrument(en): metadataschema(s), thesauri, indices, gecontroleerde woordenlijsten;
- toegangscontrole tot archiefbescheiden, waaronder autorisaties en waarborgen van
toegangsrechten of –beperkingen;
- systematisch en duurzaam beheer;
- documenteren van activiteiten en applicaties.
Al deze aspecten zijn nodig om duurzame toegankelijkheid en daarmee ook continue
beschikbaarheid en vindbaarheid te garanderen, ongeacht de vorm van de
archiefbescheiden." (Advies, p.44)
Helaas lijkt het begrip "duurzame toegankelijkheid" in de concept Archiefregelingen 2008, die een uitwerking van dit advies is, niet gehandhaafd.
Dank Ingmar! Niets let ons om die term weer te gaan gebruiken/promoten. Ik weet voorlopig nog geen betere . . . Inge
Een reactie posten